بیمه وبیمه گری

کارشناسان بیمه در ایران و جهان، بیمه را از دیدگاه های مختلفی تعریف کرده‌اند که در زیر اعم این تعریف ها از دیدگاه “حقوقی” ، “فنی” و “مالی” مورد توجه قرار گرفته است.

تعریف بیمه از دیدگاه حقوقی
بیمه، عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد می‌کند در ازای دریافت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، در صورت وقوع یا بروز حادثه، خسارت وارد بر او را جبران کند یا وجه معینی را بپردازد. متعهد را “بیمه‌گر” ، طرف تعهد را “بیمه‌گذار” ، وجهی را که بیمه‌گذار به بیمه‌گر می‌پردازد “حق بیمه” و آنچه را که بیمه می‌شود ” موضوع بیمه” می‌نامند.
این تعریف، گرچه کامل نیست، اما رابطه حقوقی بین دو طرف قرارداد بیمه را بیان می‌کند. به هر حال تعریف هایی که به این ترتیب از بیمه شده است نواقص زیادی دارد، زیرا قرارداد بیمه، دارای جنبه های فنی است که در تعریف فوق مورد غفلت قرار گرفته است.

تعریف بیمه از دیدگاه فنی
بیمه، عملیاتی است که به موجب آن یک طرف با پرداخت وجه یا وجوهی به‌نام “حق‌بیمه” ، ریسک های تهدید‌کننده جان و اموال خود را به طرف دیگر واگذار (منتقل) می‌کند. واگذرندهء ریسک را “بیمه‌گذار” و قبول‌کننده ریسک را “بیمه‌گر” می‌نامند. “ریسک” ، احتمال تحقق خسارت است و قبول‌کننده ریسک (بیمه‌گر) تعهد می‌کند در صورت بروز خسارت برای بیمه‌گذار، آن را جبران کند.
بنا به این تعریف، عمل بیمه‌ای نیاز به تشکیلات معینی دارد و هنگامی می‌توان گفت موضوع بیمه در مقابل خطر معینی بیمه شده است که از نظر فنی، محاسبات دقیق متکی به آمار و احتمالات وجود داشته باشد.

عملیات منظم بیمه وقتی به وجود می‌آید که :
اولاً: شمار بیمه‌گذاران به اندازه کافی زیاد باشند؛
ثانیاً: خطرات پراکنده باشند؛
ثالثاً: خطرات مشابه باشند.
بنابراین، بیمه را از دیدگاه فنی این‌گونه نیز می‌توان تعریف کرد: “بیمه، عملی است که به موجب آن یک طرف(بیمه‌گر) با سازمانی به نام موسسه بیمه، تعهد می‌کند در ازای دریافت وجه یا وجوهی(حق‌بیمه) از گروهی(بیمه‌گذاران) که هر یک از افراد گروه به این سازمان می‌پردازد، در صورت وقوع یا بروز حادثه معینی برای آنها، خسارت وارده را جبران کند یا وجه معینی را بپردازد”.
این تعریف که در حقیقت به وجود سازمان و تشکیلاتی منظم و مبتنی بر قوانین آماری تکیه می‌کند، می‌تواند تمام انواع بیمه‌ها را دربر گیرد.

تعریف بیمه از دیدگاه مالی
بیمه، عملیاتی است که با استفاده از آن، آثار مالی هزینه های احتمالی، غیر عادی و غیر مترقبه در یک دوره بلند مدت تسهیم شده و به عنوان حق‌بیمه به صورت هزینه عادی در هر سال مالی نمایان می‌شود. از دیدگاه مالی، در یک جمله می‌توان گفت:”بیمه ابزاری برای تبدیل هزینه های غیرقابل پیش‌بینی به هزینه های قابل پیش‌بینی است”.