انواع مخاطرات

مخاطرات را می توان به سه دسته فیزیکی، روانی و اخلاقی تقسیم نمود:

مخاطرات فیزیکی (Physical Hazards) 

تشدید فیزیکی خطر، وضعیت ناشی از خصوصیات مادی یک شیء است به عنوان مثال دلایل برخورد یک اتومبیل که ممکن است باعث خسارت یک اتومبیل دیگر گردد در یک شرط فیزیکی که احتمال ایجاد برخورد و تصادف اتومبیل را افزایش می دهد یخبندان جاده است. یخبندان بودن جاده تشدید خطر و برخورد اتومبیل دلیل خطر است. تشدید فیزیکی خطرات ممکن است توسط انسان قابل کنترل یا غیر قابل کنترل باشد مانند شرایط جوی که غیر قابل کنتر می باشد یا دیگر عوامل شدت بخش که قابل کنترل است. مخاطره فیزیکی مخاطره ای است که ناشی از حالات و خواص فیزیکی موضوع در معرض خطر باشد. برای معرفی این دسته از مخاطرات به چند نمونه زیر اشاره می شود:

نحوه ساخت، اجزای تشکیل دهنده، مصالح به کار رفته در ساختمان و نوع وسایل و تجهیزات کار گذاشته شده در بنا از جمله مخاطرات فیزیکی هستند، چنانچه یک ساختمان از چوب ساخته شده باشد بیش از ساختمان آجری در معرض خطر آتش سوزی قرار دارد. موجود نبودن سیستم آبپاش اتوماتیک در یک واحد تولیدی باعث می شود که به هنگام آتش سوزی ابعاد خسارت به نحو قابل ملاحظه ای گسترش یابد. عدم استفاده از مواد مقاوم در برابر آتش یا مواد نسوز در ساختمان از عوامل دیگری است که به حالات فیزیکی ساخته مربوط می شود.

مخاطرات اخلاقی-روانی (Moral and Morale Hazards)

رفتار اخلاقی یک فرد بی توجه یا یک فرد مستعد حادثه، به عنوان تشدید نیمه هوشیارانه خطرات شناخته شده است. در بعضی موارد ممکن است یک میل غیر هوشیارانه برای خسارت به وجود آید، حتی اگر فرد مزبور کاملا نسبت به این خواسته آگاه نباشد. در موارد دیگر، ممکن است موقعیت هایی باعث شوند که فردی نسبت به امکان پیدایش خسارت بی تفاوت باشد، در نتیجه شخص به گونه ای بی توجه رفتار نماید. به عنوان مثال ممکن است فردی با این فکر که در صورت بروز خسارت، هر گونه خسارت را سازمان یا دولت جبران می نماید، با موضوع مورد انتظار به طوری بی تفاوت رفتار کند و در نتیجه نسبت به تصمیم گیری در موضوع مورد نظر نیز بیشتر مستعد بی توجهی خواهد بود. مخاطره روانی مخاطره ای است که ناشی از شرایط و حالات روانی افراد باشد. چنین مخاطراتی با ذهنیت شخص ارتباط مستقیم دارد. مثلا رانندگی افراد در مقابل خطرات و حوادث رانندگی حساسیت ندارند و برای خودنمایی با سرعت زیاد و غیر مجاز حرکت می کنند جزء مخاطرات روانی به شمار می آید. یکی از موارد بارز این نوع مخاطره در واقع یکی از تکالیف مندرج در همه قوانین بیمه و شرایط عمومی بیمه نامه ها می باشد و آن وظیفه بیمه گذار در حفظ و حراست از موضوع بیمه و کنترل و جلوگیری از گسترش ابعاد خسارت به هنگام بروز سانحه است. برخی افراد از روی ساده انگاری می پندارند که پس از پوشش بیمه ای دیگر وظیفه در نگهداری و محافظت از مورد بیمه ندارند، در حالی که تکالیف یاد شده در متون قانونی ذکر شده است.

مخاطره اخلاقی نیز مخاطره ای است که از حالات و خصایص اخلاقی فرد ناشی می گردد که طی آن فرد، مرتکب خطا و غفلت می گردد و چنین خطا و غفلتی در گسترش ابعاد خسارت تاثیر می گذارد. لازم به ذکر است که ارتکاب خطا از سوی فرد ممکن است دارای عنوان جرم نیز باشد، از این رو عنصر سوء نیت نیز یکی از عناصر تشکیل دهنده چنین مخاطراتی دانسته می شود.

یکی از مثال های شایع چنین مخاطره ای در حرفه بیمه گری، ارائه اطلاعات نادرست از سوی بیمه گذار به هنگام صدور بیمه نامه یا در زمان ارزیابی خسارت می باشد، مثلا بیمه گذار پس از بروز خطر و ورود خسارت به جای بیان حقایق سعی در افزایش غیر واقعی میزان خسارت و احیاناً ملحق نمودن خسارات دیگری که ناشی از خطر های بیمه شده نبوده و یا حتی خسارت هایی که قبل از بروز حادثه مورد بحث به وجود آمده می نماید.

مثال دیگر رانندگانی هستند که با عدم توجه به قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی مرتکب جرائم متعدد دیگری شده و دارای سابقه جریمه ای زیاد می باشند.

چنین تشدید خطراتی حاصل افکار بعضی از افراد می باشد. این موضوع با عملیات عمدی ایجاد خسارت یا افزایش شدت آن در ارتباط است. تشدید اخلاقی خطرات اغلب با عدم درستکاری فرد مربوط می شود. در ضمن وجود داشتن بیمه بعضی مواقع ممکن است خطرات اخلاقی را شدت بخشد. خطرات فیزیکی را همچنین می توان به عنوان پیدایش تغییر در رفتار زمانی که بیمه جهت جبران خسارت موجود باشند تعریف نمود.

به عنوان مثال زمانی که پرسنل یک سازمانی از شغلشان رضایت شغلی ندارند در زمان بیماری، مدت استراحت را عملاً افزایش می دهند، جهت شناسایی خطرات باید این نکته را اضافه کرد که به طور کلی تشدید خطر یا بیرونی است یا درونی، یا ممکن است ناشی از هر دو باشد.

#بیمه

#آموزشی

#مدیریت_ریسک

#مخاطره

#ناب_حساب